Tips voor duurzaam reizen

Duurzaam reizen: hoe doe je dat? Ik denk dat we allemaal wel weten dat onze vakanties effect op het milieu hebben. Het vervoer naar je vakantieoord, je accommodatie, het eten dat je onderweg koopt, de activiteiten die je doet of boekt – ze doen allemaal iets met natuur en mens. Maar hé, het goede nieuws is dat je door bewuste keuzes je impact kunt verkleinen of zelfs positief kunt maken. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel vol tips voor duurzaam reizen.

Er zijn dus allerlei dingen die je kunt doen om je reis duurzamer te maken. Sommige stappen zijn relatief eenvoudig (kiezen voor een restaurant van lokale ondernemers i.p.v. een keten), andere vergen misschien wat meer denkwerk (met de trein i.p.v. de auto reizen). Maar waar begin je: bij het vervoer, de accommodatie of juist de activiteiten? Hier volgen een heleboel tips voor duurzaam te reizen. Elke kleine stap helpt, dus doe vooral wat je goed in je vakantie kunt inpassen. Want iets is altijd beter dan niets.

Wat is duurzaam reizen? Door bewuste keuzes houd je zoveel mogelijk rekening met de natuur, de leefomgeving van mensen en de inwoners van je vakantiebestemming. Op die manier laat je niet of nauwelijks sporen achter, zorg je er misschien zelfs voor dat je de plek beter achterlaat en dat toekomstige generaties er ook nog van kunnen genieten.

1. Duurzaam reizen begint bij vervoer

2. Tips voor overnachtingen tijdens een duurzame vakantie

Zo, je bent met duurzaam vervoer gestart aan je vakantie in Duitsland. Waar ga je slapen? Hoe eenvoudiger, hoe duurzamer de overnachting is. Denk bij de keuze voor een duurzame(re) accommodatie eens aan:

1. Kamperen betekent: back-to-basic, lekker veel buiten zijn en weinig impact op het milieu. Kies je voor een kleine camping van een familie of gemeentecamping, dan zit je helemaal goed. Je kunt ook gebruikmaken van platforms zoals Campspace of 1Nite Tent als je helemaal eenvoudig wilt kamperen: via deze websites kun je gratis of tegen een klein bedrag kamperen bij mensen in de achtertuin.
2. Heb je toch graag wat meer comfort? Denk dan aan een hostel, pension of bed & breakfast. Het liefst eentje van lokale ondernemers, zodat je weet waar het geld terechtkomt.
3. Wil jij echt graag de luxe van een hotel? Dit is vaak de minst groene overnachting die je kunt boeken, maar er zijn dingen waar je op kunt letten. Is het hotel eigendom van een familie of een grote keten? Heeft het hotel veel energievretende voorzieningen? Wat doet het hotel aan duurzaamheid, heeft het ook keurmerken hiervoor?
4. Overnacht je in een berghut? Superleuk! En simpele berghutten zijn meestal erg milieuvriendelijk. Het is wel vaak moeilijk om berghutten aan te sluiten om stroom en stromend water. Houd het douchen dus kort en ga niet eindeloos elektronica opladen. De NKBV heeft een lijstje van duurzame berghutten gemaakt.

En ook in de accommodatie zelf kun je groene keuzes maken: gebruik je hotelhanddoeken meer dan één keer, douche kort, laat de airco/verwarming uit en doe alle lichten uit als je weggaat. Eigenlijk alles wat je thuis ook kunt doen om duurzamer te leven!

3. Activiteiten met weinig impact op de natuur

Het ligt misschien niet zo voor de hand, maar ook de activiteiten die je op vakantie doet, hebben een bepaalde impact op het milieu. Hoe natuurlijker de activiteit is, hoe minder ‘sporen’ je achterlaat, en hoe milieuvriendelijker het dus is. Wandelen is bijvoorbeeld een vrijwel klimaatneutrale activiteit met geen tot nauwelijks negatieve invloed op de natuur. Wat je ook gaat doen, houd je aan de regels die ter plaatse gelden. Zo mag je in een nationaal park écht alleen op de paden wandelen, terwijl ze daar in een niet beschermd natuurgebied minder streng over zijn. Ook iets om over na te denken: de tijd tussen zonsondergang en zonsondergang is rusttijd voor dieren. De zonsopkomst in de natuur kijken is natuurlijk fantastisch, dus check vooraf even of het mag, wees stil en gedraag je als een gast in de natuur.

Een boswachter legde me het eens als volgt uit. Stel dat dieren willen paren, maar die nacht worden ze verstoord door een wandelaar die de zonsondergang bekijkt: geen probleem, er komt immers nog een nacht. De wandelaar post een foto op social media, daardoor besluit een andere wandelaar de volgende dag hetzelfde te doen. De dieren vinden weer geen rust, maar er is niet veel aan de hand want er volgen nog vele nachten. Het gebeurt steeds vaker dat er wandelaars rond zonsondergang zijn en daardoor zijn de dieren op hun hoede. Nu is er wel een probleem want de dieren voelen zich niet meer op hun gemak en planten zich in het ergste geval niet meer voort. Het is maar een voorbeeld, maar het geeft wel aan: wees je ervan bewust dat jouw aanwezigheid in de natuur deze hierdoor beïnvloedt.

Activiteiten voor je actieve zomervakantie

Wat betreft duurzame zomeractiviteiten is het simpel: hoe eenvoudiger de activiteit, hoe minder impact deze op het milieu heeft. Dan kun je denken aan bijvoorbeeld wandelen, fietsen of zwemmen. Dit zijn activiteiten die je – zonder nu heel zweverig te worden – in harmonie met de natuur doet. Bij wandelen, fietsen en mountainbiken geldt: blijf op de paden, tenzij expliciet is aangegeven dat het niet hoeft. Duurzame watersporten zijn bijvoorbeeld kanoën, suppen en surfen. Niet zo milieuvriendelijk zijn alle gemotoriseerde activiteiten zoals jetskiën en quad rijden, of dingen waarvoor ingrepen in de natuur gepleegd moesten worden zoals golfen.

Duurzame wintersport: activiteiten op een andere plek dan de piste

Wintersport heeft over het algemeen een grote impact op natuur en milieu. Voor skiliften is veel energie nodig, de sneeuwkanonnen gebruiken jaarlijks ongeveer net zoveel als miljoenenstad München en onder het laagje sneeuw zit kwetsbare natuur verborgen, die door alle skiërs en snowboarders een behoorlijke dreun krijgt. Maar hé, je hoeft de winterse bergen echt niet te missen want er zijn duurzamere wintersportactiviteiten! Wat dacht je van winterwandelen of sneeuwschoenwandelen? Andere groenere opties voor de wintersport in Duitsland zijn langlaufen, schaatsen op natuurijs en sleeën.

In februari 2022 verschijnt er een artikel over duurzamere wintersport op Duitsland Actief!

4. Eten op reis: zo maak je ‘groenere’ keuzes

Hoort lekker eten voor jou écht bij reizen? Nou, dan zit je met een vakantie in Duitsland goed! Een stevige, traditionele maaltijd of een modern gerecht in een hip cafeetje: het kan allemaal in Duitsland. En ook als je gaat eten, kun je duurzame keuzes maken. Een paar tips:

• Kies eens voor vegetarisch of vegan. In Duitsland kun je heel goed en lekker vega(n) eten. Klassieke gerechten zoals Käsespätzle en Spinatknödel zijn sowieso vegetarisch en ik heb op een enkele uitzondering na altijd een vega gerecht op de kaart gevonden. Zelfs in een kleine stad als Goslar ontdekte ik een volledig vegetarisch restaurant.
• Neem je eigen, herbruikbare verpakkingen zoals een thermosfles, bakjes, groentezakjes en een broodzak mee. Ook een bees wrap, een doek met bijenwas die je als herbruikbaar boterhamzakje kunt gebruiken, kan handig zijn. Al deze dingen wegen weinig, nemen niet veel ruimte in en zorgen ervoor dat je niet steeds je eten en drinken in plastic hoeft te verpakken.
• Als je zelf gaat koken: doe boodschappen op de markt en bij kleine winkels. Laat de ketens links liggen. Dit is niet alleen duurzamer, maar ook leuk. Want zo ontdek je meer lokale en regionale producten én kom je ook sneller met mensen in gesprek.

5. Go local: denk ook aan sociale duurzaamheid

Als we het over duurzaam reizen hebben, denken we vaak meteen aan de impact die onze vakantie op het milieu heeft. Natuur en milieu is een belangrijk aspect van duurzaamheid. Maar er is meer! Sociale duurzaamheid gaat over het welzijn van mensen in de huidige en toekomstige generaties. Bij de tips hierboven heb je het waarschijnlijk af en toe zien terugkomen: als je de keuze hebt, is het altijd beter om voor een lokaal bedrijf te kiezen. Denk bijvoorbeeld aan een hotel dat door een familie gerund wordt, een restaurant van inwoners zelf, een lokale gids boeken en boodschappen doen bij een boerderijwinkel.

Je kunt zelfs nog een stap verder gaan op reis door de plek beter achter te laten dan je ‘m aantrof. Bijvoorbeeld door tijdens je vakantie een handje te helpen. Je kunt namelijk zeker niet alleen buiten Europa vrijwilligerswerk doen tijdens je vakantie. In Duitsland kun je bijvoorbeeld via WWOOF (WorldWide Oppurtunities On Organic Farming) helpen op een boerderij en in de Facebookgroep Urlaub gegen Hand bieden mensen een onderkomen tegen hulp bij klusjes. Met beide heb ik tot nu toe nog geen ervaring, maar wel goede verhalen over gehoord. In 2022 wil ik WWOOF uitproberen – daar lees je dan natuurlijk alles over op Duitsland Actief!

6. Handige tools om je duurzame vakantie in Duitsland te plannen

• Via Klimaatwijs op vakantie, een website van Milieucentraal, kun je berekenen wat de klimaatimpact van jouw vakantie(plannen) is. Je kunt ook alternatieven zien en berekenen hoeveel CO2 je daarmee bespaart.
• Met EcoPassenger kun je de klimaatimpact van verschillende vervoersmiddelen voor je reis uitrekenen. Klimaat impact bestaat uit verschillende onderdelen, die je apart kunt bekijken, zoals CO2-uitstoot en energiegebruik. Je kunt verschillende variabelen veranderen (zoals het soort auto) en ook reizen combineren (zoals vliegtuig + bus).
• Ga je met de trein op vakantie en wil je graag het goedkoopste ticket vinden? Maak dan gebruik van de Bestpreissuche van de Deutsche Bahn. In de Reiseauskunft vink je het hokje bij Unsere Bestpreise anzeigen aan en je krijgt automatisch als eerste de goedkoopste opties te zien.
• Green Key is een internationaal keurmerk voor duurzame ondernemingen in de toerismebranche en vrijetijdssector, zoals accommodaties, sauna’s en bibliotheken. Op een handige kaart kun je kijken welke locaties dit keurmerk hebben.
• Met de Keurmerkenwijzer van Milieucentraal kun je checken welke keurmerken in het toerisme wat betekenen.

7. Duurzaam reizen: tips voor vakantiebestemmingen in Duitsland

Het grote voordeel van Duitsland is dat het je redelijk makkelijk wordt gemaakt om duurzaam te reizen. Vanwege het vervoer is het binnen Europa sowieso makkelijker om duurzaam te reizen. En met een paar uurtjes in de trein ben je al op prachtige natuurbestemmingen in Duitsland.

Ideeën voor een duurzame vakantie in Duitsland

Op zoek naar inspiratie voor je volgende korte trip of vakantie? Ik heb een paar ideeën en tips voor je.

Bronnen/verder lezen

• Milieu Centraal: CO2-uitstoot fiets, auto en ov, tool Klimaatwijs op vakantie en de Keurmerkenwijzer
• Artikel OneWorld: Hoe ski je klimaatbewust de piste af
• Environmental Performance Index resultaten van 2020
• NKBV: 10 tips voor een duurzame bergvakantie