Met de fiets grenzen oversteken: het kan op de Grenzgängerroute Teuto-Ems. Goed, je gaat dan wel niet van het ene naar het andere land, maar het gaat hier om de oude, vergeten en meestal onzichtbare grenzen tussen het Osnabrücker Land, het Münsterland en Ostwesfalen-Lippe, maar ook grenzen tussen landgoederen en die tussen de deelstaten Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen. Maar je kan hier vooral heel erg mooi fietsen!
Grenzgängerroute Teuto-Ems: fietsen net over de grens in Duitsland
De drie regio’s die deze fietsroute doorkruist, bevindt zich vlak over de grens in Duitsland. Heb je dus zin om een weekendje te fietsen in Duitsland, maar wil je vooral op de fiets en niet in de auto zitten? Dan is de Grenzgängerroute echt iets voor jou. De 148 kilometer lange meerdaagse fietsroute is heel geschikt voor wanneer je een lang weekend wilt gaan fietsen – de gemiddelde fietser doet er ongeveer drie dagen over. Omdat de Grenzgängerroute zich ook laat opdelen in drie cirkelvormige dagetappes, is de fietsroute ook een goed idee als je een dagje wilt fietsen.
Over smokkelpaden en grenzen: de geschiedenis achter de Grenzgängerroute
In totaal kun je op de fietsroute twaalf grenzen oversteken, zowel voormalige als huidige. Hier merk je tegenwoordig weinig van, behalve dat er bordjes op de (voormalige) grenzen zijn aangebracht. Nog veel spannender is dat deze paden vroeger zowel door handelaars als door zoutsmokkelaars werden gebruikt.
Zoutsmokkelaars maakten er in de 19e eeuw gebruik van dat er nog nauwelijks paden waren aangelegd. Vandaag de dag rijd je over de geasfalteerde straat bijvoorbeeld zo van Versmold naar Bad Laer, vroeger was dat niet zo makkelijk. Dat weerhield smokkelaars er niet van om het kostbare zout uit Bad Rothenfelde ‘tolvrij’ naar Westfalen te brengen.
Nieuwsgierige fietsers kunnen op twaalf plekken langs de Grenzgängerroute luisteren naar korte audio-verhalen. Deze staan op de website van de Grenzgängerroute en zijn dus makkelijk te beluisteren voordat je gaat fietsen, onderweg of ’s avonds als je in je bed ligt na te genieten.
De Grenzgängerroute Teuto-Ems in het kort
- Lengte: 148 kilometer
- Tijd: ongeveer 10 uur
- Hoogtemeters: 290 meter
- Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
- Begin- en eindpunt: overal mogelijk
- Horeca: in alle dorpjes op de route en in boerderijcafés op het platteland
- Bekijk de Grenzgängerroute Teuto-Ems op een kaart
- Download het gpx-bestand van de Grenzgängerroute Teuto-Ems
Drie dagfietstochten van de Grenzgängerroute
Je kan de Grenzgängerroute Teuto-Ems ook opdelen in drie dagtochten:
- Glandorf – Sassenberg – Warendorf – Ostbever – Glandorf: 66 kilometer
- Bad Iburg – Hilter a.T.W. – Bad Laer – Glandorf – Lienen – Bad Iburg: 55 kilometer
- Bad Rothenfelde – Dissen a.T.W. Borgholzhausen – Versmold – Bad Rothenfelde: 48 kilometer
Je kan de Grenzgängerroute in een lang weekend of als dagetappes fietsen
Door schitterende natuur en pittoreske dorpjes
Wat staat je te wachten op de Grenzgängerroute Teuto-Ems? Een afwisselend langschap met glooiende heuvels, goed onderhouden vlakke fietspaden en kleine, gezellige dorpjes, waar het altijd wel de moeite waard is om even af te stappen. Er zijn stukken waar je flink moet trappen omdat je je in de uitlopers van het Teutoburger Wald bevindt. Die worden afgewisseld met meer vlakke stukken, vooral als je richting het zuiden fietst want dan kom je steeds dichterbij het stroomgebied van de rivier de Ems.
Ik weet nauwelijks waar ik moet beginnen met het noemen van hoogtepunten en bezienswaardigheden langs de Grenzgängerroute. Er is zoveel te zien en beleven! Je zult onderweg door dorpjes met prachtig vakwerk fietsen, maar ook langs boerderijen die lokale producten verkopen, sprookjesachtige kastelen, kuuroorden waar de zoute lucht goed voor je gezondheid is en nog veel meer. Teveel om hier op te noemen, dus ik licht er een paar voor je uit.
Het boomkroonpad in Bad Iburg: wandelen tussen de boomtoppen.
Houd je van mooie uitzichten? Maak dan een stop bij het boomkroonpad in Bad Iburg. Je kan wel 600 meter over het pad tussen de boomtoppen lopen. Het is een fantastisch gevoel om op een hoogte te zijn met spechten, eekhoorntjes en andere boswezens. Hier en daar staan informatieborden, die meer vertellen over wat er tussen de boomkronen en daarachter in het Teutoburger Wald te zien is.
Het uitzicht op Schloss Iburg vanaf het boomkroonpad 
Wandelen over het boomkroonpad in Bad Iburg
Het ontspannen Bad Laer
Dat rust niet meteen saai betekent, bewijst deze kleine stad in het Osnabrücker Land wel. Overal – in de cafés, in de kleine boetiekjes en gewoon op straat – hangt een ontspannen sfeer. Loop een rondje door de binnenstad vol vakwerk of reserveer een plekje bij het wekelijkse bosbaden.
Ontspannen in Bad Laer? Bijvoorbeeld tijdens het bosbaden! 
Het is de moeite waard om een rondje door de historische kern van Bad Laer te lopen
De Feldmarksee in Sassenberg
De route tussen Glandorf en Sassenberg is een mooie afwisseling tussen uitgestrekte weilanden en schaduwrijke bossen. Je kan lekker doortrappen want het asfalt is glad en vlak. En dan sta je plotseling aan een 13 hectare groot meer omringd door bos: de Feldmarksee. Wie barst van de energie kan hier zwemmen, kanoën of een korte boswandeling maken. En anders vind je hier zeker een goed plekje om te picknicken. In de zomer is het bovendien een geliefde plek voor gezinnen want er bevinden verschillende speeltoestellen in het bos.
Warendorf: meer dan alleen paarden
Warendorf staat bekend om zijn paarden want hier bevindt zich een Landgestüt, waar al 180 jaar hengsten gefokt worden. Maar Warendorf heeft meer te bieden en daar kom je bijvoorbeeld achter als je met de stadsgids meegaat. Dan ontdek je bijvoorbeeld dat alle prachtige gebouwen in Warendorf eeuwenoud zijn omdat Warendorf tijdens de WOII gespaard bleef en dat het het Duitse spreekwoord ‘Halte die Klappe’ (hou je mond) komt van de klapstoelen in de kerk, waar priesters zo tegenaan konden leunen, dat het leek alsof ze urenlang konden staan bidden.
Een tip voor liefhebbers van lekker eten is Brauhaus Warintharpa. Hier eet je stevige kost voor prettige prijzen. Mijn aanrader: typische asperge-rösti en een glas huisgemaakte rabarberlimonade.
Warendorf staat bekend als paardenstad 
Prachtige vakwerkhuizen in Warendorf 
Lekker Duits eten bij Brauhaus Warintharpa in Warendorf
Het blotenvoetenpad in Lienen
Lienen zelf is een schattig vakwerkdorpje waar de rozenstruiken tegen de gevels kruipen. Bijzonder is hier het Barfußpark. In dit park zijn verschillende bodems aangelegd, die je met je blote voeten kan bewandelen: van houtsnippers tot een modderig beekje. Praktisch: je kan je spullen in een kluisje bewaren. De euro die erin gaat, geldt als donatie voor het verder gratis blotevoetenpark.
Zout inademen bij het oudste gradeerwerk van Europa in Bad Rothenfelde
Het fijne van de zilte zeelucht combineren met de heuvels van het Osnabrücker Land? Dan ben je in Bad Rothenfelde aan het goede adres. Hier staan de oudste gradeerwerken van Europa. Zout water druppelt langs dunne takjes van de sleedoorn en vernevelt daarbij. Goed voor je luchtwegen, maar ook nog eens mooi om te zien.
Lekker culinair op de Grenzgängerroute: asperges, aardbeien en andere specialiteiten
Ook liefhebbers van lekker eten komen op de Grenzgängerroute niet te kort. De fietsroute gaat dwars door de asperge-regio en daarom is het extra lekker om hier in de asperge-tijd op de fiets te stappen. Zelf at ik het ‘witte goud’ tijdens mijn eerste overnachting in Landhotel Buller en mmm… de witte asperges waren sappig en zacht van smaak, de groene licht pittig en nog een beetje knapperig. Ze gingen perfect samen met de huisgemaakte daslookpesto. Sla als asperge-fan zeker ook Glandorf, dé aspergestad, niet over.
Maar ook de aardbeien uit deze regio zijn om te watertanden. Langs de fietsroute vind je meerdere boerderijen, waar je superverse aardbeitjes kan kopen. Toen ik het erf van Erdbeer- und Spargelhof Toppheide op fietste, werd er een nieuwe lading aardbeien van de akker gebracht. Ik kocht een halve kilo en de boer moest lachen toen ik zei dat hij het zakje kon laten zitten omdat ik ze toch meteen ging eten.
Tip: bekijk op de website van de Grenzgängerroute de kaart met alle boerderijen waar je lokale specialiteiten kunt eten en kopen. Wat dacht je van versgebakken brood, huisgemaakte marmelade of verse geitenkaas?
Overnachten langs de Grenzgängerroute Teuto-Ems
Of je nu in een kleinschalig familiehotel in een van de plaatsen langs de fietsroute of liever in een b&b op het platteland wilt overnachten: langs de Grenzgängerroute Teuto-Ems vind fijne accommodaties. Een overzicht van alle accommodaties langs de Grenzgängerroute vind je op de officiële website. Zelf overnachtte ik de eerste nacht in Landhotel Buller in Bad Iburg, een echte aanrader. Niet alleen zijn de hotelkamers comfortabel, je kunt hier ook heel goed terecht om lekker lokaal te eten. Ontbijt, lunch en diner worden zoveel mogelijk met seizoensproducten uit de streek bereid. Oh, en met een grote portie liefde.
De eerste zonnestralen wekken me al vroeg; ik ben vergeten de gordijnen dicht te doen. Dan maar lekker vroeg ontbijten: energie tanken voor de ruim 40 kilometer die ik voor me heb. “Veel van wat je op het buffet ziet, is regionaal,” vertelt de dame des huizes, “De honing komt hier uit Hagen, de sapjes uit Bad Iburg, de eieren van de boerderij hier verderop en als er straks weer genoeg aardbeien zijn, maken we de jam weer zelf.” En lekker dat het is! Mijn favoriet: de huisgemaakte rabarbercompote. “Oh, die was ik vergeten. De rabarber groeit hier natuurlijk ook op het land,” voegt ze eraan toe als ik uitcheck.
FAQ – fietsen op de Grenzgängerroute Teuto-Ems
Deze meerdaagse fietsroute in Duitsland is in de maanden maart t/m oktober op z’n mooist.
Mooie historische plaatsen zoals Warendorf en Bad Laer, uitgestrekte landschappen met glooiende heuvels, boerderijen, burchten, mooie vakwerkgebouwen. En nog veel meer!
De Grenzgängerroute is geen moeilijke fietsroute. Je maakt weinig hoogtemeters en de fietspaden zijn goed verzorgd. Het is van voordeel als je fietservaring hebt. Het was mijn eerste meerdaagse route en ik vond het het persoonlijk niet zwaar.