Italiaanse sferen in Potsdam

Stedentrip Potsdam Duitsland

Ik stel me voor dat ik niet net op het station het bord Potsdam had gezien. Dan had ik toch kunnen denken dat ik in een Italiaanse stad was beland! Pompeuze gebouwen met talloze zuilen, paleizen die niet zouden hebben misstaan in het Romeinse rijk en de ontspannen sfeer die zo kenmerkend is voor het land aan de Mediterrane kust… Ja, Potsdam heeft een stukje Italië, maar wel op haar eigen verrassende manier.

Schloss Charlottenhof: landhuis met spannende details

Wat zou je als kroonprins doen als je een stuk land krijgt met Kerstmis? Een architect inhuren en er een mooi landhuis op zetten natuurlijk. Dat is precies wat Friedrich Wilhelm IV in 1826 deed. Hij had zelf graag architect willen worden, maar moest aan zijn verplichtingen als kroonprins voldoen. Terwijl zijn broer en vader reizen naar Italië maakten, bleef hij met een flinke dosis wanderlust in Potsdam achter. Hij creëerde zijn eigen stukje Italië in Potsdam door Schloss Charlottenhof te laten bouwen. Het werd zijn zomerresidentie in de stijl van een Italiaans landhuis. Afbeeldingen van Pompeiaanse danseressen sieren de wanden, de ontbijtkamer kijkt uit op de pergola met klassieke zuilen en de plafondlijsten doen ook Italiaans aan.

Spannend detail: op het terras van Schloss Charlottenhof staat een halfronde ‘fluisterbank’. Ook al fluister je nog zo zacht, iedereen kan stiekem meeluisteren met jouw spannende gesprek. Probeer dat maar eens uit!

Planten en schilderijen in het Orangerieschloss

Friedrich Wilhelm IV, die ook wel ‘Butt’ (tarbot) genoemd werd vanwege zijn mollige uiterlijk, had overigens nog meer kastelen. Zelf woonde hij vanaf het moment dat hij koning werd mijn zijn vrouw Elisabeth von Bayern in Schloss Sanssouci. Zijn gasten bracht hij onder in het Orangerieschloss. Maar dat was niet de enige functie van dit paleis! De hoofdfunctie was het onderbrengen van alle exotische planten uit de tuin, zodat ze in de winter zouden overleven. Ruim 2000 planten worden nog elk jaar in september naar de Pflanzenhallen gebracht en in mei gaan ze weer naar buiten. De trots waren en zijn nog altijd de citrusbomen. Met hun heerlijk frisse geur doen ze direct aan zomerse dagen in Italië denken!

Omdat de planten veel warmte en licht nodig hebben en de plantenhallen daarom aan de zuidzijde liggen, is het woongedeelte een stuk donkerder. Op een paar plekken wordt dat vernuftig opgelost door grote ramen in het plafond, bijvoorbeeld in de Rafaëlzaal, waar tientallen replica’s van de beroemde Italiaanse schilder hangen. Het is net een museum! Schloss Sanssouci in Potsdam mag dan het meest bekende paleis zijn, maar het Orangeriepaleis is minstens zo de moeite waard en bovendien een stuk rustiger.

In het westelijk deel van het Orangerieschloss bevindt zich een toren, vanaf waar je een prachtig uitzicht op Postdam hebt. Je kunt het Neue Palais, de Belvedere en zelfs de St. Nikolaikirche met het kenmerkende blauwgroene dak zien. Vanaf hier zie je trouwens ook ontzettend goed hoe groen Potsdam is!

Het mooiste uitzicht over Potsdam vanaf de Belvedere Pfingsberg

Dat je vanaf de Pfingstberg een schitterend uitzicht over Potsdam en al het omliggende groen hebt, zag Friedrich Wilhelm IV – daar hebben we ‘m weer – ook. In 1828 had hij dan eindelijk de mogelijkheid zijn reislust te stillen en kwam na een bezoek aan Rome vol inspiratie terug in Potsdam.

Hij gaf vervolgens drie bekende architecten in 1844 de opdracht een ‘imposant gebouw’ te bouwen. Het resultaat is de Belvedere Pfingstberg: een inderdaad imposant slot met uitzichtplatform, waterbekken en een heleboel trappen. De belvedère was vrij toegankelijk en was een geliefd plek voor een dagje weg.

Pas tijdens de Koude Oorlog kon men de belvedère niet meer bezoeken omdat je vanaf hier goed zicht had op de grens tussen Oost- en West-Duitsland en op de militaire installaties van de Sovjet-Unie. Doordat de Belvedere Pfingsberg vervolgens in verval raakte, duurde het tot 2001 totdat na restauratie weer een deel bezocht kon worden. Gelukkig voor ons is het hele gebouw nu weer toegankelijk en kan iedereen weer van het fantastische uitzicht over Potsdam genieten. Op bijzondere dagen is de belvedère zelfs geopend om de zonsopkomst of de volle maan te bekijken.

Kunst kijken in Museum Barberini

Het Museum Barberini past perfect binnen de Italiaans aandoende Oude Markt. Je zou dan ook bijna niet geloven dat dit pand speciaal voor het in 2017 geopende museum gebouwd is. Het is een reconstructie van een gebouw dat Friedrich II hier naar voorbeeld van Palazzo Barberini in Rome liet neerzetten. Dat werd helaas tijdens de Tweede Wereldoorlog compleet met de grond gelijk gemaakt. Tegenwoordig kan je hier per jaar drie verschillende tentoonstellingen en een vaste collectie van DDR-kunst en impressionistische werken zien.

In 2019 was de tentoonstelling ‘Wege des Barocks. Die Nationalgalerien Barberini und Corsini in Rom‘ in Museum Barberini te bewonderen. 54 meesterwerken uit het Palazzo Barberini in Rome werden hiervoor naar Potsdam gebracht, waaronder een van de belangrijkste werken van Caravaggio. Speciaal voor de tentoonstelling voegde Museum Barberini aan de gratis museumapp een stadswandeling toe, waarmee bezoekers ook buiten het museum op zoek kunnen gaan naar Italië in Potsdam. Deze stadswandeling is nog altijd in de app beschikbaar en een mooie manier om met het ‘Italië in Potsdam’ kennis te maken.

Extra tip: fietsen in Potsdam en omgeving

Als je Potsdam op de kaart bekijkt, zie je dat deze stad in het oosten van Duitsland eigenlijk een eiland is: het ligt midden tussen de meren. Bovendien is de omgeving van Potsdam ontzettend groen. Daarom is het leuk om te gaan fietsen als je in Potsdam bent. Wie interesse heeft in de Duits-Duitse geschiedenis, kan hier tijdens een fietstocht veel bijzondere plekken bezoeken. Maar ook als je gewoon een ontspannen fietstochtje wil maken, is deze route erg mooi. En extra leuk: neem tussendoor de watertaxi om je fietsroute af te korten of juist te verlengen. Of gewoon omdat het leuk is 😉

Piadina en pasta in Potsdam

Als je na al die Italiaanse sferen zin hebt in een goede Italiaanse maaltijd, is dat in Potsdam geen probleem. Verse paste eet je bijvoorbeeld bij Pane e Vino. Op de menukaart vind je hier zowel verrassende als klassieke smaakcombinaties. Aanrader: de huisgemaakte citroenlimonade. Heerlijk op een zomerse dag! Zin om iets anders dan de bekende pasta of pizza te proberen? Bij Piccolo Pane bakken ze piadina’s: plat brood gevuld met verse ingrediënten. Ik at mijn piadina met schapenkaas, veldsla, tijm, walnoten en honing. Mmm!

FAQ: Citytrip naar Potsdam

Waar ligt Potsdam?

Potsdam ligt ongeveer 30 kilometer ten zuidwesten van Berlijn, in de deelstaat Brandenburg.

Hoe kom je in Potsdam?

Heel eenvoudig met het OV! Reis eerst met de ICE van Amsterdam naar Berlijn en dan met de S-Bahn naar Potsdam. De S-Bahn rijdt direct vanuit het centrum van Berlijn naar Potsdam. De S7 doet er vanaf het centrum van Berlijn ongeveer een half uur over en stopt o.a. op Alexanderplatz, Hauptbahnhof en station Zoologischer Garten. Ook rijdt er regelmatig een Regional Express van Berlijn Hauptbahnhof naar Potsdam. Voor beide heb je een ABC-ticket nodig. Een enkeltje kost €3,80, een kaartje voor 24 uur €10,- (juni 2021).

Waarom zou je Potsdam bezoeken?

Ik heb zelden zoveel mooie paleizen op z’n kleine afstand van elkaar gezien! En dan hebben we het nog niet eens over de parken en tuinen die daarbij horen, de gezellige straatjes en de prachtige, groene omgeving.

Waar vind ik praktische informatie over prijzen en openingstijden van de paleizen en musea?

Klik op de onderstreepte namen van paleizen en musea in Potsdam hierboven in het artikel en je komt direct op de website. Daar vind je actuele informatie over prijzen, kortingen en openingstijden.

– Disclaimer: De foto’s in dit artikel werden in 2019 gemaakt. Op het moment van publiceren geldt dat je in de paleizen een mondmasker moet dragen. Meer informatie over huidige maatregelen vind je op de website van SPSG. –

2 reacties

  1. Wat leuk om dit artikel te lezen over Potsdam, hier zou ik ook graag een keer naar toe gaan. Een vriendin van mij is architect en zou dit ook erg interessant vinden, deze mix van stijlen. Bedankt voor de tips!

    1. Author

      Graag gedaan! Ik ben benieuwd wat jij en je vriendin van Potsdam vinden. Alvast veel reisplezier!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *