Het is in Europa de enige nog oorspronkelijke groep paarden die in het wild leeft: de wilde paarden van Dülmen. Ze leven al sinds de 13e eeuw op een 3,2 hectare groot beschermd natuurgebied in het Münsterland. Het is een indrukwekkende verschijning: een kudde van 400 sterke, grijs-bruine paarden die helemaal hun eigen gang gaan op het ietwat ruige terrein. Als je geluk hebt, kan je vanaf de omheining een glim van de paarden opvangen. Maar wil je zeker weten dat je er midden tussenin staat, kan je beter met een gids op pad gaan.
De wildbaan in Dülmen
De wilde paarden van Dülmen worden voor het eerst genoemd in een document in 1316, toen de Heer van Merfeld het recht op de “wilde paarden” in dit gebied veilig stelde, naast het vissen en de jacht. De Merfelder Bruch besloeg oorspronkelijk een gebied van enkele duizenden hectaren, waarvan de eigendom en het beheer werd gedeeld door de heer van het landhuis en de boeren van Merfeld.
In het begin van de vorige eeuw waren er nog verschillende wildbanen in Westfalen – gebieden waar de wilde paarden leefden zonder menselijk ingrijpen. In de loop der jaren verdwenen deze gebieden, onder meer door de groei van nederzettingen. Tussen 1840 en 1850 werden de gemeenschappelijk gebruikte terreinen in de Merfelder Bruch opnieuw verdeeld. De hertogen van Croy lieten de wilde paarden toen vangen en boden hen een nieuw leefgebied: de wildbaan. Die is tot op de dag van vandaag bewaard gebleven.
De wilde paarden van Dülmen
Kleine, ietwat gedrongen paarden met korte benen, een zachte bruin-grijze vacht en donkere manen: de Dülmener Wildpferde zijn een bijzondere verschijning. Het Dülmener Wildpferd is een ‘oerpaard’ dat dicht bij oorspronkelijke rassen zoals de Konik en het przewalskipaard ligt. De paarden hebben dan ook kenmerken die passen bij oorspronkelijke wildvormen. Zo kun je aan de achterkant van de voorbenen ‘zebrastrepen’ zien. Hoewel de naam doet vermoeden dat ze wild zijn, is de correcte beschrijving ‘verwilderd’. Biologisch zijn de paarden namelijk geen puur wild ras (ze vertonen kenmerken van domesticatie en fokkerij), maar de manier van leven is wel gebaseerd op die van wilde dieren. Qua karakter zijn de pony’s goedmoedig in de omgang, taai en bij de juiste behandeling zeer leergierig. Ze zijn redelijk gewend aan mensen, maar zijn altijd weer nieuwsgierig als er een groep hun terrein betreedt.
Ik hurk om een foto van een jong paard te maken. ‘Ze zijn altijd erg nieuwsgierig naar mensen,’ hoor ik de boswachter nog zeggen. Dat beleef ik vervolgens zelf van heel dichtbij. Het paardje wil heel graag weten wat voor zwart apparaat ik in mijn handen heb. De lens beslaat. Twee donkere ogen kijken me aan en er zit nog nét geen natte paardenneus tegen het glas van mijn camera.
Een rondleiding bij de Dülmener Wildpferde
Het terrein betreden, dat kan tijdens de openingstijden op eigen gelegenheid of met een excursie. De wildbaan opent zijn poorten voor geïnteresseerde bezoekers in de periode van maart/april (zodra het mooi weer is) tot 1 november in het weekend en op feestdagen in Noordrijn-Westfalen van 10.00 tot 18.30 uur (toegang tot 17.30 uur). Er wordt dan gezorgd dat de paarden in de buurt van de omheining staan, zodat je ze kunt zien. Entree kost dan €3,-, voor kinderen t/m 14 jaar €1,50.
Tijdens een rondleiding kunt je zelfs nog dichterbij komen. De gids checkt vooraf waar de paarden zijn en zal proberen zo dichtbij mogelijk te komen zonder de kudde te verstoren. Terwijl de gids iets vertelt over de Dülmener Wildpferde, kun je op je gemak naar de rustige grazende kudde en de spelende veulens kijken. De paarden zijn nieuwsgierig en zullen af en toe proberen dichtbij de groep te komen. Het is niet de bedoeling dat je de paarden aait of voert, maar het is echt al heel bijzonder als ze zo dichtbij komen. Een rondleiding kost €40,- per groep en de entreeprijs per persoon.
Tip: Er zijn nog veel meer plekken in Duitsland waar je zo dichtbij (wilde) dieren kunt komen. Lizette van Habla Mama tipt het Wald und Wildpark Rolandseck in de buurt van Bonn.
FAQ – De wilde paarden in Dülmen
Op de website van de Dülmener Wildpferde staat dat het terrein opent op 20 maart. Er wordt nadrukkelijk gevraagd 1,5 meter afstand te houden (vooral ook bij de kassa). De Wildpferdefang in mei vindt plaats als de situatie het toelaat.
Het terrein is enorm en de paarden kunnen gaan en staan waar ze willen. Tijdens de openingstijden wordt gezorgd dat de paarden in de buurt van de omheining staan. Je kunt ze hoogstwaarschijnlijk zien, maar je weet nooit hoe dichtbij ze zijn. De allerbeste manier om de wilde paarden van Dülmen te zien, is door mee te gaan met een rondleiding van de boswachter.